ประเพณีและพิธีกรรมของประเทศบรูไน : เทศกาลถือศีลอด

            ประชาชนบรูไนส่วนใหญ่คือชาวบรูไนเชื้อสายมลายูที่มีวิถีชีวิตเรียบง่ายโดยปฏิบัติตามหลักศาสนาอิสลาม ทำให้ขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมของชาวบรูไนส่วนมาก ได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมมลายูและศาสนาอิสลามเช่นกัน 

          สำหรับกลุ่มชาติพันธุ์อื่นๆ ที่อาศัยอยู่ในบรูไน ก็มีวัฒนธรรมและประเพณีของตนเอง โดยสามารถจัดงานเฉลิมฉลองได้และรัฐยังประกาศให้วันสำคัญของพวกเขาเป็นวันหยุดราชการด้วย เช่น วันตรุษจีน เป็นต้น  โดยเทศกาลงานประเพณีที่สำคัญของบรูไน คือ เทศกาลถือศีลอด

          เทศกาลถือศีลอดอยู่ในช่วงเดือนรอมฎอน หรือเดือน 9 ตามปฏิทินทางจันทรคติของศาสนาอิสลาม ซึ่งถือเป็นเดือนอันศักดิ์สิทธิ์ของชาวมุสลิม เป็นช่วงเวลาสำคัญที่สุดของชาวมุสลิมในการละเว้นจากอบายมุข และชำระจิตใจให้บริสุทธิ์เป็นเวลาประมาณ 29-30 วัน ทั้งยังเป็นเดือนที่คัมภีร์อัลกุรอานได้ถูกประทานลงมาเพื่อนำทางให้แก่มนุษย์ ชาวมุสลิมจึงต้องอ่านและศึกษาอัลกุรอาน ไปพร้อมกับการฝึกความอดทนและควบคุมตนเอง

          ชาวมุสลิมในบรูไนถือศีลอดอย่างเคร่งครัด โดยจะงดเว้นอาหารและน้ำตั้งแต่พระอาทิตย์ขึ้นจนถึงพระอาทิตย์ตกดิน และหลีกเลี่ยงกิจกรรมต้องห้ามตามหลักศาสนาอิสลาม เช่น การโกหก การนินทาการกระทำอบายมุข การมีเพศสัมพันธ์

          โดยปกติแล้วระยะเวลาในการถือศีลอดในเดือนรอมฎอนของแต่ละประเทศจะเฉลี่ยอยู่ที่ 12-15 ชั่วโมงต่อวัน ทว่าระยะเวลาดังกล่าวนี้ย่อมมีความแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับภูมิประเทศของประเทศนั้น ๆ โดยประเทศที่อยู่เหนือเส้นศูนย์สูตรหรือประเทศที่มีกลางวันยาวนานจะมีระยะเวลาในการถือศีลอดต่อวันนานกว่าประเทศที่อยู่ใต้เส้นศูนย์สูตร เช่น ระยะเวลาในการถือศีลอดของชาวมุสลิมในประเทศกรีนแลนด์ ฟินแลนด์ และสกอตแลนด์ เฉลี่ยอยู่ที่ 17-20 ชั่วโมงต่อวัน ในขณะที่ชาวมุสลิมในประเทศนิวซีแลนด์ ออสเตรเลีย และชิลี มีชั่วโมงถือศีลอดเฉลี่ยอยู่ที่ 12 ชั่วโมงต่อวัน สำหรับชาวมุสลิมในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เช่น บรูไน อินโดนีเซีย และมาเลเซีย มีชั่วโมงถือศีลอดเฉลี่ยอยู่ที่ 12-13 ชั่วโมงต่อวัน

          ตามหลักศาสนาอิสลาม ผู้ที่ต้องถือศีลอดได้แก่ ชาวมุสลิมที่บรรลุนิติภาวะแล้ว หรือชายที่มีอสุจิและหญิงที่มีประจำเดือนแล้ว ทั้งนี้มีข้อยกเว้นสำหรับคนที่อยู่ระหว่างการเดินทาง หญิงมีครรภ์หรืออยู่ในระหว่างมีประจำเดือน ผู้มีโรคประจำตัวที่อดอาหารไม่ได้ ผู้ป่วย เช่น ท้องเสีย อาเจียน เป็นไข้ นอกจากนี้ ในบรูไนยังมีประเพณีการเชื้อเชิญเพื่อนบ้านมาร่วมละศีลอด อ่านกุรอานและชิกรุลเลาะฮฺ ก่อนรับประทานอาหาร

          อย่างไรก็ตาม ชาวมุสลิมในบรูไนที่ไม่ถือศีลอดในเดือนรอมฎอน หรือชาวมุสลิมที่ดื่มและรับประทานอาหาร หรือสูบบุหรี่ในที่สาธารณะในช่วงกลางวันของเทศกาลถือศีลอดถือว่ามีความผิดตามกฎหมายอิสลาม ส่วนบุคคลทั่วไปที่ไม่ได้นับถือศาสนาอิสลามและเดินทางมาท่องเที่ยวในบรูไนช่วงเทศกาลถือศีลอด ไม่ควรดื่มหรือรับประทานอาหารต่อหน้าคนมุสลิมหรือในที่สาธารณะ หากต้องการรับประทานอาหาร สามารถซื้อนำกลับไปรับประทานได้ในที่พักเท่านั้น 

อ้างอิง

วิทย์ บัณฑิตกุล. (2555). หนังสือชุดประชาคมอาเซียน: เนการาบรูไนดารุสซาลาม. 127-129.

สถานเอกอัครราชทูต ณ บันดาร์เสรีเบกาวัน. (ม.ป.ป.). คำแนะนำ/คำเตือนสำหรับผู้เดินทางมาบรูไน. https://tinyurl.com/3uhxkfrw

Brunei begins Holy Fasting month of ramadan. (n.d.). https://tinyurl.com/ycu5f5p8

Wego Travel. (2021, May 03). Ramadan fasting hours in 2021: Longest and shortest fasting hours countries around the world. https://tinyurl.com/7wrpcn7h